کابل ناتهـ، Kabulnath


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Deutsch
هـــنـــدو  گذر
آرشيف صفحات اول
همدلان کابل ناتهـ

دريچهء تماس
دروازهء کابل

 

 

 

 
 
 
فراخوان
 

استاد سیدعارف نوشاهی
 
 

بزرگداشت از پنجاه و پنجمین زادروز داکتر عارف نوشاهی

گرامیداشت پنجاه و پنج کتاب چاپ شده­ی او درباره­ی فرهنگ و زبان دری فارسی

در نیمقاره­ی (هند ـ بنگله­دیش ـ پاکستان) است.

 
 

 

     خانواده­ی بزرگ نوشاهیه که از چهارصد سال به این­سو، سنگردار عرفان، زبان و ادب دری فارسی و فرهنگ خراسانزمین در شبه­قاره بوده­اند؛ صدها اثر ماندگار نظم و نثر بر گنجینه­ی غنامند فرهنگ فارسی زبانان ­افزوده اند.

   نوشاهیان نه تنها در اشاعه نور عرفان، زبان و ادب در کشورهای نیمقاره نقش ماندگاری داشته اند، بلکه در اواسط سده­ی دوازدهم هجری حتی شهر کابل نیز از آفریده­های شاعر و دانشمند معروف این خانواده ـ علامه محمد ماہ صداقت کنجاھی که مقیم کابل بود ـ فیضیاب گردیده است.

  

   امروز نیز فرزندان دانشمند این خانواده­ی فرهنگی نه تنها وظیفه­ی پاسداری از میراث های غنامند فرهنگ دوره­های غزنوی، غوری، خلجی، لودی، تیموری و بابریان شبه­قاره را فداکارانه بر­­عهده دارند؛ بلکه در زوایای مختلف فرهنگ و زبان مان در افغانستان، پاردریا و ایران نیز پژوهش­هایی اساسی و با اهمیتی را به زبانهای دری و اردو انجام داده اند.

     داکتر عارف نوشاهی یکی ازین مشعلداران دانشپروه خانواده نوشاهیه است که طی پنجاه و پنج سال عمر شریف خویش پنجاه و پنج اثر تحقیقی را که در ذیل فهرست نموده ایم؛ در زمینه­های ادبیات دری فارسی، تاریخ، نسخہ شناسی، رجال و عرفان، تقدیم جامعه­ی فرهنگ و دانش نموده است که پانزده کتاب آن به زبان اردو و چهل کتاب به زبان دری فارسی به رشته­ی تحریر درآمده است.

   به پاس قدردانی از چنین دانشمندی که از روزگار نوجوانی به این سو، طی سی و پنج سال، بیشتر از سی و پنج هزار صفحه در باره­ی زبان، ادبیات، تاریخ، رجال و فرهنگ ما و منطقه­ی زیست مان رقم زده است که پیوندهای فرهنگی آن به همت فرزندان بزرگ سرزمین ما چون محمود غزنوی، شهاب الدین غوری، ظهیرالدین محمد بابر، احمدشاه ابدالی و امثال آنها با هم گره خورده اند؛ جمعی از فرهنگیان افغانستان تصمیم گرفته اند که در اخیر ماه سپتمبر امسال، پنجاه و پنجمین سال تولد ایشان را گرامی دارند.

   به این وسیله اهل دانش و پژوهش افغانستان، ایران، تاجیکستان، پاکستان، هندوستان و اوزبیکستان را برای سهمگیری درین بزرگداشت فرا می­خوانیم. لطفاً مقالات پژوهشی خویش در زمینه­های نسخه­شناسی، ادبیاتِ دری، متن­شناسی و فهرست­نگاری و یا پیام ها و خاطرات تان را در باره­ی این دانشمند و کارهای علمی او را به­آدرس­های زیرین ارسال فرمایید:

35 Shoreham Drive.

Appt. # 1104

North York, Ontario

M3N  1S5

Canada.

و یا ایمیل آدرس:

As9980035@gmail.com

 

 

آخرین مهلت پذیرش مقالات تاریخ بیستم و پنجمِ ماه سپتامبر ٢٠١٠م بوده؛ مقالات پژوهشی زیر عنوان بزرگداشت نوشاهی به شکل مجموعه­ی مدونی به چاپ خواهد رسید. پیام ها و خاطرات از شبکه­ی تارنمای جهانی نیز منتشر خواهد شد.

 

 فهرست این آثار ارزشمند و ماندگار داکتر سیدعارف نوشاهی بہ ترتیب سالهای انتشار آنها، ازین قرارند:


۱
۔ منتخب اعجاز التواریخ (در قطعات تاریخ). تصنیف سید شریف احمد شرافت نوشاہی. بہ تدوین و کوشش عارف نوشاہی. ساهنپال: مکتبۂ نوشاہیہ. ۱۹۷۶. (فارسی)

۲۔ جامی (خاتم الشعراء نورالدین عبدالرحمن جامی احوال و آثار پر جامع تحقیقات). تصنیف علی اصغر حکمت. ترجمہ، تحشیہ و تکملہ­ی عارف نوشاہی. لاہور: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان و رضا پبلیکیشنز.  ۱۹۸۳. (اردو(

۳۔ فہرست نسخہ ھای خطی فارسی موزه­ی ملی پاکستان کراچی. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۹۸۳. (فارسی (

۴۔ فہرست نسخہ ہای خطی فارسی انجمن ترقی اردوی کراچی. ساہن پال، ضلع گجرات: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان و اداره­ی معارف نوشاہیہ. ۱۹۸۴. (فارسی (

۵۔ جہاد نامہ. اثری از مؤلف مجہول در قرن ھفتم ہجری و ظلم نامہ­ی اکبر (ترجمۂ جہاد الاکبر منسوب بہ غزالی). به­اہتمام سید عارف نوشاہی. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۹۸۴. (فارسی).

۶۔ چہار بہار (با ترجمہ­ی اردو موسوم بہ خزائن الاسرار یا ملفوظات حضرت نوشہ­ی گنج بخش) مرتبہ­ی محمد ہاشم تھرپالوی. ترجمه­ی اردو توسط سید شریف احمد شرافت نوشاہی. به­اہتمام عارف نوشاہی. ساہن پال: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پا کستان و اداره­ی معارف نوشاہیہ. ۱۹۸۴. (فارسی/اردو)

۷۔ فہرست چاپ ہای آثار سعدی درشبہ قارہ و چاپ ہای شروح و ترجمہ ھا و فرھنگنامہ ھا و تضمین ہای آثار وی. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۹۸۴. (فارسی)

 ۸۔ بہ یاد شرافت نوشاہی. مدون عارف نوشاهی. ساہن پال ضلع گجرات: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان و اداره­ی معارف نوشاہیہ. ۱۹۸۴. (فارسی)

۹ ۔ فارسی اصطلاحات سازی: کتابیات. با ھمکاری ڈاکٹر مہر نور محمد خان. اسلام آباد: مقتدرہ قومی زبان. ۱۹۸۵. (اردو)

۱۰۔ مناہج الطالبین و مسالک الصادقین. تالیف نجم الدین محمود بن سعد اللہ اصفہانی. باہتمام داکتر نجیب مایل ھروی و ہمکاری داکتر سید عارف نوشاہی. تہران: انتشارات مولی. ۱۹۸۵. (فارسی)

۱۱۔ فہرست کتابہای فارسی چاپ سنگی و کمیاب کتابخانہ­ی گنج بخشِ مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در اسلام آباد. جلد اول. تألیف عارف نوشاهی. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۹۸۶. (فارسی)

۱۲۔ مجموعه­ی اشعار پراگنده­ی محمد ماہ صداقت کنجاھی (درگذشته­ی ۱۱۴۸ھ). فراہم آورده­ی داکتر عارف نوشاہی. (با پیشگفتار استاد خلیل الله خلیلی) ساہن پال: اداره­ی معارف نوشاہیہ. ۱۹۸۸. (فارسی(

۱۳۔ فہرست مخطوطات اردو کتابخانہ­ی گنج بخش اسلام آباد. لاہور: مغربی پاکستان اردو اکیڈمی. ۱۹۸۸. (اردو)

 

 

 ۱۴۔ بھارت میں مخطوطات کی فہرستیں (کتابشناسی فہارس نسخ خطی در ھند). لاہور: مغربی پاکستان اردو اکیڈمی. ۱۹۸۸. (اردو)

۱۵۔ پاکستان میں مخطوطات کی فہرستیں (کتابیات). (کتابشناسی فہارس نسخ خطی در پاکستان) جلد اول. اسلام آباد: مقتدرہ قومی زبان. ۱۹۸۸. (اردو)

۱۶۔ حافظ ، محرم راز. (کتابشناسی ترجمہ ھای دیوان حافظ شیرازی). اسلام آباد: رایزنی فرہنگی سفارت جمہوری اسلامی ایران. ۱۹۸۸.  (اردو)

۱۷۔ فہرست مخطوطات کتب خانہ­ی نوشاہیہ. اسلام آباد: اداره­ی معارف نوشاہیہ. ۱۹۸۹. (اردو)

۱۸۔ ثلاثۂ غسالہ (کتابشناسی آثار فارسی و عربی تالیف شدہ در بنگال). تألیف حکیم حبیب الرحمن. ترجمہ و تعلیقات عارف نوشاہی. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۹۸۹. (فارسی)

۱۹۔ فہرست کتابہای فارسی چاپ سنگی و کمیاب کتابخانہ­ی گنج بخش اسلام آباد. جلد دوم. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۹۸۹. (فارسی(

۲۰۔ ایران اور افغانستان میں مخطوطات کی فہرستیں (کتابشناسی فہارس نسخ خطی در ایران و افغانستان ). لاہور: مغربی پاکستان اردو اکیڈمی. ۱۹۹۳. (اردو(

۲۱۔ فہرست مخطوطات کتب خانہ قریشی (فارسی، عربی، اردو، پنجابی مخطوطات کی فہرست). لاہور: مغربی پاکستان اردو اکیڈمی. ۱۹۹۳. (اردو(

۲۲۔ ثلاثۂ غسالہ (کتابشناسی تالیفات اردو، فارسی و عربی منطقہ­ی بنگال). تالیف حکیم حبیب الرحمان. تعلیقات و تدوین عارف نوشاہی. لاہور: مغربی پاکستان اردو اکیڈمی. ۱۹۹۵. (اردو(

۲۳۔ فہرست مشترک نسخہ ہای خطی فارسی پاکستان. تالیف احمد منزوی. اضافات، تجدید نظر و اہتمام عارف نوشاہی. جلد چهاردهم. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۳۷۵ش/۱۹۹۷. (فارسی)

۲۴۔ ارمغان علمی (به­پاس خدمات علمی وا دبی ڈاکٹر وحید قریشی). تدوین: رفیع الدین ہاشمی، عارف نوشاہی و تحسین فراقی. لاہور: مجلس ادبیات مشرق و القمر انٹرپرائزرز. ۱۹۹۸. (اردو)

۲۵۔ سفر نامہ­ی اوچ (شجرہ نامہ). تالیف سید شریف احمد شرافت نوشاہی. بہ اہتمام عارف نوشاہی. بہاول پور: اردو اکیڈمی. ۱۹۹۹. (اردو)

۲۶۔ کمال عترت (فرہنگ اردو ۔ فارسی). تالیف میر محمدی عترتؔ اکبر آبادی. با مقدمه­ی اردو و تصحیح عارف نوشاہی. اسلام آباد: مقتدرہ قومی زبان. ۱۹۹۹.

۲۷۔ احوال و مقامات نوشہ­ی گنج بخش. تالیف میرزا احمد بیگ لاہوری. بہ تصحیح و مقدمہ اردو از عارف نوشاهی. طبع اول. اسلام آباد: اداره­ی معارف نوشاہیہ. ۱۹۹۹.  طبع دوم با پارہ­یی اصلاحات. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۲۰۰۱. (فارسی(

۲۸۔ حضرت نوشہ گنج بخش (تاریخ وفات اور وطن کی تحقیق) به کوشش عارف نوشاهی. لاہور: ناشر سید امتیازالحق نوشاہی. ۲۰۰۰. (اردو(

۲۹۔ احوال و سخنان خواجہ عبید اللہ احرا ر (۸۰۶ تا ۸۹۵ھ). مشتمل بر ملفوظات احرار بہ تحریر میر عبد الاول نیشاپوری؛ ملفوظات احرار (مجموعه­ی نا شناختہ­ی دیگر)؛ رقعات احرار و خوارق عادات احرار تالیف مولانا شیخ. بہ تصحیح و با مقدمہ و تعلیقات عارف نوشاہی. تہران: مرکز نشر دانشگاہی. ۱۳۸۰ش/۲۰۰۲. (فارسی(

۳۰۔ مقالات عارف (درزمینه­ی ادبیات فارسی ونسخہ شناسی) تهران: بنیاد موقوفات داکتر محمود افشار. ۱۳۸۱ش/۲۰۰۳. (فارسی)

۳۱ ۔ معدن الدرر فی سیرۃ الشیخ حاجی عمر (نسخہ خطی قرن نھم). تألیف شمس الدین محمد بن سلیمان مرشدی. بامقدمہ، تصحیح و تعلیقات داکتر عارف نوشاہی و داکتر معین نظامی. تہران: نشر کازرونیہ. ۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م. (فارسی)

۳۲ ۔’’احیا و تصحیح متون فارسی در شبہ قاره­ی پاکستان وہند‘‘(مصاحبہ با دکتر عارف نوشاہی) و ’’ تاریخچه­ی مطالعات ایرانی و مباحث متن پژوھی در پاکستان‘‘(متن سخنرانی دکتر عارف نوشاہی در مرکزنشر میراث مکتوب بہ تاریخ ۲۴/۴/۱۳۸۳ مطابق ۱۴/۷/۲۰۰۴) بعنوان ضمیمہ­ی شماره ۲ آینه­ی میراث. تہران: مرکزنشر میراث مکتوب.۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م. (فارسی)

۳۳۔  کتاب شناسی توصیفی فہرست نسخہ ہای خطی پاکستان (و بنگله­دش). تألیف عارف نوشاہی. قم: کتابخانه­ی بزرگ آیۃ اللہ مرعشی نجفی. ۱۳۸۳ش/۲۰۰۵م. (فارسی(

۳۴۔ نقدِعُمر (مجموعه­ی مقالات تحقیقی اردو در زمینہ­ی ادبیات فارسی). لاہور: اورینٹل پبلیکیشنز. ۱۴۲۶ھ/۲۰۰۵م. (اردو(

۳۵ ۔ فہرست نسخہ ھای خطی فارسی کتابخانۂ گنج بخشِ مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در اسلام آباد. جلد پنجم،تالیف احمد منزوی. گردآوری، تجدید نظر و با زنویسی عارف نوشاھی. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. ۱۳۸۴ش/۱۴۲۶ھ/۲۰۰۵م. (فارسی(

۳۶۔ حزین نامہ (شامل آثار نو یافته­ی شیخ محمد علی حزین و درباره­ی او). گردآوری و پیشگفتار عارف نوشاہی. تہران: ضمیمه­ی شماره ۳ آینۂ میراث. ۱۳۸۴ش/۲۰۰۵م. (فارسی)

۳۷۔ مجالس جھانگیری (مجلس­ھای شبانه­ی دربار نورالدین جھانگیر از رجب ۱۰۱۷ تا رمضان ۱۰۲۰ھ. ق.) تالیف عبدالستار بن قاسم لاہوری. بہ تصحیح عارف نوشاہی و معین نظامی. تہران: مرکز پژوھشی میراث مکتوب. ۱۳۸۵. (فارسی)

۳۸ ۔ ارشاد. تالیف ابو محمد عبداللہ بن محمد بن ابی بکر قلانسی. بہ تصحیح عارف نوشاہی. تہران: مرکز پژوھشی میراث مکتوب. ۱۳۸۵ش/۲۰۰۶م. (فارسی(

۳۹۔ تذکره­ی شعرای نوشاہیہ. تالیف سید شریف احمد شرافت نوشاہی. ترتیب، تکمیل و مقدمہ­ی عارف نوشاہی. لاہور: اورینٹل پبلی کیشنز. ۲۰۰۷م. (اردو(

۴۰۔ مقالات عارف (دفتر دوم). تہران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. ۱۳۸۶ش/۲۰۰۷م.

۴۱۔ مثنوی گلزار محبت. سروده­ی محمد اکرم غنیمت کنجاہی. به­کوشش عارف نوشاهی. گجرات: المیر ترست لائبریری. ۲۰۰۸م.

۴۲۔ تذکره­ی شرافت نوشاہی. تالیف محمد اقبال مجدّدی و عارف نوشاہی. اسلام آباد: پورب اکیڈمی به­همکاری اداره­ی معارف نوشاہییہ. ۲۰۰۸م.

۴۳۔ ارمغان ہندوستان (سفرنامه­ی ہند ۱۹۸۸م ہندوستانی فضلاء سے ملاقاتوں کا احوال اور بعض علمی خطوط). اسلام آباد: پورب اکیڈمی. ۲۰۰۸م. (اردو)

۴۴۔ رسائل غنیمت (رقعات غنیمت و مناظره­ی گل و نرگس) به­کوشش عارف نوشاهی. گجرات: المیر ترست لائبریری. ۲۰۰۹م. (فارسی):

۴۵ ۔ کنزالاکتساب (در فن مھرکنی و ہنرہای وابستہ). سروده­ی رحمتی بن عطاء اللہ (بہ سال ۱۰۵۷ھ). بہ کوشش دکتر عارف نوشاہی و ہمکاری اقصٰی ازور. تهران: ضمیمه­ی نامه­ی بہارستان. سلسله­ی متون قدیمی. ۱۳۸۷ش/۲۰۰۸م.

۴۶۔ خواجہ­ی احرار (در شرح حال و بررسی آثار خواجہ عبیداللہ احرار). تحقیق، تصنیف و ترجمہ­ی عارف نوشاہی. ترجمہ با ھمکاری شعیب احمد. اسلام­آباد: پورب اکیڈمی. ۲۰۰۹م.

۴۷ ۔ فہرست مخطوطات آزاد (فھرست مشروح نسخہ­ھای خطی فارسی،عربی و اردوی مجموعه­ی محمدحسین آزادِ کتابخانه­ی دانشگاه پنجاب لاہور) تألیف عارف نوشاہی و محمد اکرام چغتائی. لاہور: شعبۂ اردوی اورینٹل کالجِ پنجاب یونیورسٹی. ۲۰۱۰م.

۴۸۔ تذکره­ی نوشاہیہ (در شرح حال حضرت سید حاجی محمد نوشہ گنج بخش قادری «درگذشته­ی ۱۰۶۴ھ»؛ مشایخ، اولاد و خلفای او) تألیف محمد حیات نوشاہی. با ترجمه­ی اردو و شرح حال مؤلف از سیدشریف احمد شرافت نوشاہی. تصحیح، تدوین، مقدمہ و تعلیقاتِ عارف نوشاہی. اسلام آباد: اداره­ی معارف نوشاہیہ. ۲۰۱۰م.


آثار زیر چاپ:


۱
۔ کتابشناسی آثار فارسی چاپ شدہ در شبہ قارہ (از آغاز صنعت چاپ تا سال ۲۰۰۵م) در سہ جلد. تہران: مرکز نشر میراث مکتوب. (فارسی)

۲۔ فہرست نسخہ­ھای خطی فارسی کتابخانه­ی مرکزی دانشگاہ پنجاب لاھور. تالیف عارف نوشاہی. تہران: مرکز نشر میراث مکتوب. (فارسی)

۳۔ فھرست نسخہ­ھای خطی فارسی آرشیف ملی پاکستان در اسلام آباد. تالیف عارف نوشاہی. تہران: مرکز نشر میراث مکتوب.

۴۔ ثواقب المناقب اولیا اللہ

۵۔سیاہ بر سفید (یادداشت ھا، خاطرہ­ھا و نکتہ­ھا درباره­ی نسخہ­ھای خطی). تالیف عارف نوشاہی. تہران: مرکز نشر فھرستگان.

 ۶۔ در کوی خلیل (خاطرہ­ھا درباره­ی استاد خلیل­اللہ خلیلی و برخی از یادداشت­ھای او). دوشنبه: انجمن فرهنگی و کتابخانه­ی استاد خلیلی.

۷۔ یار آشنا. نوشته­ی استاد خلیل اللہ خلیلی. بہ حواشی و مقدمہ­ی عارف نوشاھی. لاھور: اکادمی اقبال پاکستان.

 

بالا

دروازهً کابل

شمارهء مسلسل ۱٢۶         سال شـــشم               اســـــد/ سنبله ۱۳۸٩  خورشیدی         اگست ٢٠۱٠