زلمی خلیلزاد سمت نماینده یی دایمی امریکا در ملل متحد را از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ در دوران جورج بوش دارا بود.

ایالات متحده امریکا فرصتی برای همکاری در امر انتقال نظام مند در سوریه را بدون مداخله نظامی در اختیار دارد اما این فرصت در حال محدود شدن است و اداره اوباما به تعدیل در استراتیژی سیاسی خود برای رسیدن به موفقیت نیاز خواهد داشت.
به لحاظ دپلوماتیک، اداره یی اوباما در تعامل با شورای امنیت سازمان ملل متحد و دوستان سوریه به ایجاد یک گروه فرانسوی از ۸۸ کشور شرکت کننده، هفت سازمان های بین المللی و یک ناظر (واتیکان) متمرکز شده است. اما شورای امنیت در بن بست آرای چین و روسیه باقی مانده و دوستان سوریه به یک اقدام نظامی که بتواند وضعیت را عملا در سوریه رقم بزند به توافق نظر نخواهند رسید.

به لحاظ نظامی، تصمیم اداره یی اوباما مبنی بر فراهم کردن کمک بدون کشت و خون برای مخالفین سوریه ادامه نامطلوب روند در گیری و جنگ میباشد، در حالیکه دستآورد های مخالفان راه را بر روی امکان پیروزی رییس جمهور بشارالاسد بسته است، اما مخالفان برای نقطه یی پایان گذاشتن به جنگ موجود بسیار ناتوان اند. علاوه بر افزایش تلفات انسانی، یک جنگ داخلی طولانی گسترش می یابد و احتمال میرود که نهاد های دولتی دستور استفاده از سلاح های کشتار جمعی را صادر نمایند و یا سلاح های متذکره در اختیار گروه های افراطی مانند بنیاد گرایان سلفی، اسلام گرایان القاعده قرار گیرد و زمینه ساز فعالیت های بعدی آنان شود و یا اینکه پس از سرنگونی رژیم اسد، جنگ و خونریزی های فرقه یی سوریه را فرا گیرد.

به منظور همکاری در انتقال منظم بدون مداخله نظامی، ایالات متحدۀ امریکا باید پنج مورد آتی را انجام دهد:

اول، استفاده از ائتلاف ذیدخل در امور سوریه: یک گروه منتخب از کشور های همفکر که از نفوذ و پایگاه قابل توجهی در سوریه برخوردار اند. به جای تعامل با ملل متحد، دوستان سوریه و ناتو، واشنگتن باید روی همآهنگ سازی تلاش ها با ترکیه، عربستان سعودی، اردن، قطر، فرانسه، بریتانیا و سایر کشور های خلیج تمرکز نماید.

دوم، رییس جمهور اوباما باید یک فرستاده یی ویژه را تعیین نماید تا با ائتلاف در امر تنظیم مخالفین سوریه به منظور ایجاد یک جبهه یی با قاعده وسیع که بتواند زمینه را برای انتقال مطمئن مساعد سازد، حمایت شهروندان سوریه را که از تغییر رژیم ترس دارند جلب نموده و با عناصر مخالف رژیم اسد همکاری نماید. هرج و مرج و خونریزی به شیوه یی عراق- در سوریه که در آن اقلیت علوی ترس از دست دادن امتیاز جایگاه را دارند و سنیانیکه پس از دهه ها سرکوب، تقویت شده اند و به دنبال انتقام اند- نیز امکان پذیر است.

قدرت های منطقوی قادر به متحد کردن مخالفین و یا تشخیص رهبران معتبری که از حمایت وسیع مردم سوریه برخوردار باشند، نبوده اند. شورای ملی سوریه به صورت نا متناسبی از تبعیدیان و اعضای اخوان المسلمین که در میان مردم سوریه جای گرفته اند تشکیل گردیده و تعهداتی مبنی بر یک سوریه یی فراگیر و جامع تاکنون بیان نشده است. ارتش آزاد سوریه بیشتر با واقعیت های موجود در ساحه جنگ همآهنگ است اما هنوز این مسأله مبهم است که چگونه این گروه باهم متحد ساخته شوند و آیا این نیروی شبه نظامی می تواند به صورت مسئولانه پس از پایان جنگ حکومت کند. کرد های وفادار به دولت سوریه منحل شده اند و نیروی نظامی اکثریت علوی متهم به وفاداری دراز مدت به خاندان اسد شده است.

در حالیکه باید یکی از ضرورتهای دموکراتیک اهداف تعیین کننده باشد، واشنگتن شاید در کوتاه مدت با گزینه های ناخوشایندی مانند جنگ های فرقه یی و قومی یا کودتای افسران نظامیی که با مخالفین روی شرایطی جهت اصلاح نظام توافق کنند، روبروشود به منظور کاهش خطر جنگ داخلی اداره اوباما باید با عناصر میانه رو مخالفین سوریه جهت تجدید نظر روی علویان سوریه، مسیحیان، کرد ها و سایر اقلیت های که از شکست رژیم بیشتر اسیب میبینند، کار نماید. باید این قوا را به دور اصول دموکراسی، کثرت گرایی، حکومت غیر متمرکز و احترام به حقوق جهانی جمع نمود. در روند کار با مخالفین، ایالات متحده باید کودتایی نظامی را که زمینه را برای دموکراتیزه کردن کامل مساعد میسازد باحفظ نهاد های کلیدی دولت؛ تشویق نماید. اگر یک چنین کودتایی رخ دهد؛ ایالات متحده امریکا باید اصرار نماید که جدا شده گان بر اصلاح وزارتهای کلیدی و تسهیل در روند گذار به دموکراسی تعهد داشته باشند.

سوم، واشنگتن باید به تقسیم واضح کار که زمینه را برای قدرت های منطقوی مساعد میسازد تا مخالفین را مسلح نمایند پایان دهد. ایالات متحده امریکا به یک کرسی در میز تصمیم گیری نیاز دارد. حمایت نظامی اهرمی را ایجاد می نماید که زمینه یی شکل گیری یک جبهه متحد در آن به لحاظ سیاسی مساعد می گردد. مداخله مستقیم ایالات متحدۀ امریکا امکان توزیع سلاحها برای مردم میانه رو سوریه و ایجاد نظم فراگیر را تقویت می نماید که توازن قوا را از گروه های فرقه گرا و اسلام گرا به نفع گروه های میانه رو رقم میزند.

چهارم، همانگونه که وضعیت تغییر می نماید، واشنگتن باید به دنبال تفاهم با مسکو باشد. روسیه و ایران با تلاش در جهت متحد ساختن مردم سوریه با اسد، منافع دراز مدت خود را در سوریه به خطر می اندازند. با این حال آنها تنها در صورتی از انتقال منظم حمایت خواهند کرد که سقوط اسد به صورت واضح قریب الوقوع معلوم شود و حمایت نا شایسته از اسد و سایر سنگر ها فقط از دست دادن استراتیژی شمرده شود. این ائتلاف باید زمینه تغییر سیاست روسیه را با ارائه اطمینان از اینکه منافع استراتیژیک و تجارتی روسیه در سوریه جدید نیز ضمانت شده میباشد، آسانتر بسازند. در برابر از روسیه توقوع شود که از وتو کرددن قطعنامه های شورای امنیت مورد حمایت امریکا به منظور متوقف ساختن تمام حمایت های رژیم اسد، بپرهیزد تا بر بشارالاسد در سوریه فشار وارد شود.

ایران به حیث حامی اصلی اسد در امر حمایتش به مشکل جدی روبرو خواهد شد. با توجه به خطر واکنش شدید در برابر متحدین و اخوان المسلمین فرقه گرا در رژیم، تهران ممکن است به سیاست دو جانبه تغییر موضع دهد: ترک اسد، تعامل با مخالفین و حمایت از انتقال سیاسی همزمان با ارائه همکاری با بقایای رژیم اسد. ایران بازی مشابهی را در سراسر منطقه بازی می نماید. تحکیم یک انتقال سیاسی که از حمایت وسیع مردم سوریه برخوردار باشد برای تهران گزینه یی دیگری را فرو نمی گذارد مگر اینکه نظام جدید را بپذیرد و یا با دولتی که به دلیل حمایت ایرانیها از رژیم اسد برای دهه ها رو به وخامت گذاشته است روابط خود را قطع نماید.

پنجم، واشنگتن باید به نقش فعال ملل متحد در نهایی سازی نقشه راه برای انتقال در زمانیکه شرایط نظام جدید مهیا گردید، محل بگذارد. ملل متحد یک چنین نقشی را در افغانستان پس از طالبان و جاهای دیگر نیز ایفا کرده است که در آن نماینده ویژه یی سازمان ملل متحد زمینه را برای شکل گیری یک رژیم موقت و تسوید قانون اساسی و برگذاری انتخابات مساعد میسازد.

زمان برای تعامل بیشتر ایالات متحده امریکا در سوریه فرا رسیده است. با بکاری ائتلاف طرفهای دخیل، واشنگتن میتواند در روند انتقال سیاسیی سهولت ایجاد نماید که منتج به پایان دهی خونریزی، پیشگیری از شکل گیری بحرانهای ممکن- از تروریزم تا گسترش سلاح های هستوی - و اساس گذاری یک کاری عملی برای شکل دهی یک سوریه دموکراتیک و با ثبات گردد.