سخنی از داستان کوتاه نویسی


نوشته: دکتور محمد حلیم تنویر

داستان کوتاه چیست ؟

غالباً خواننده گان ، داستان کوتاه را" قصه " و یا "قصه کوتاه " می پندارند . یعنی بیان واقعیت های سوژه یی پر سوناژ های که به طور قطع دنباله حوادث را بایستی بپیمایند و گذشته حادثه ها را نیز گره گشایی کنند .

با همین اندیشه داستان کوتاه نویسی در کشور های جهان سوم و از جمله د رافغانستان راه پیدا نمود و مردم از نویسنده داستان کوتاه۹ انتظار جز این " خاکه " قصه نما را بیشتر ندارند. در حقیقت داستان کوتاه ، جوهر و یا خلاصه رمان تبارز نموده و بایستی هم تمام حوادث و گره های گذشته و آینده در نوشته باز گردد تا خواننده از داستان راضی به نظر آید و نویسنده هم در حد شهرت پا گذاشته و در جامعه شناسایی گردد.

ولی داستان کوتاه برغم این همه خواسته های همگانی در سطح مردمی می تواند یک سوژۀ اساسی ،یکی از ابعاد زنده گی اجتماعی ، بخشی از گره های تاب خوردۀ آدم ها و یا حادثۀ مقطعی بیان یک واقعیت و بر خورد باشد . این چنین حادثه و یا سوژه در خود همان موضوع محدود مانده و از ماورای اندیشه قهرمان ها و پرسوناژ های پرداخته شده یی نویسنده بیرون نرفته ، باروری و نتیجه را به گیرنده گان پیام ( خواننده ، شنونده ، بیننده ) می گذارد . و یا شاید هم بخشی از گره های این حوادث را باز نمایند و حتی تحلیل محتوی کند؛ ولی هیچگاهی همانند سوژه های "فلم های هندی " روند دنباله دار را نمی پیماید.

داستان کوتاه همانند یک پارچه شعر سپید می تواند گویا و ابهام بر انگیز باشد یعنی حادثه گو ، حادثه ساز وشور آفرین باشد . گاهی داستان کوتاه پایانی ندارد و آغازش پایان حادثه است و یا ادامه ابعاد ناباور دیگری که از دید گاه های گوناگون ارزیابی جداگانه دارد . چنین داستان های کوتاه برای مردم – غالباً در جوامعی که هنوز اصالت های واقعی داستان کوتاه را در نیافته اند – بیهوده تلقی شده و نوشته ، میان تهی و بی فایده جلوه کرده ، گیرنده گان پیام بدون تمایل از آن می گذرند.

اما هر داستان کوتاه یک "تم " و یا نکته اساسی را در خود دارد که غالباً از همان جا عواطف ، احساسات ، بر خورد ها و بیان واقعیت های اجتماعی شکل می گیرد. داستان نویسان  نظر به عملکرد ها و روش های منحصر به خود در " خاکه " داستان از شیوه های جداگانه استفاده می نمایند. یکی روش طنز گونه را دارد که با انتقاد همراهست، دیگری قهرماغن ها را " کرکتر " و با شیوه خاص می دهد که منحیث الگو و " سمبول " اجتماعی بیانگر حوادث و رابطه ها باشد . عدۀ داستان کوتاه را همانند یک پارچه شعر زیبا می آرایندکه ابهامات و ناهمگونی های اساسی داستان را برای درک و تحلیل " گیرنده گان پیام " واگذارند و این رابطه باشد بین اندیشه نویسنده و خواننده داستان و امثال از چنین روش ها . بطور مجموع و غالباً  نقد نویسان به این باور اند که : " رمان و داستان کوتاه بیانگر همان گرایشهای مبتنی بر واقعگرایی و طبعیتگرایی است. "

گاهی  هم یک داستان کوتاه می تواند ممثل و بیانگر یک دوره دراز مدت زنده گی و حوادث سال های متمادی در محدوده کلمات و دیالوگ ها ، به طور بر جسته ولی با هم مرتبط ، باشد. هنر نوشتن داستان کوتاه همانند یک پارچه شعر بایستی گویا ، هیجان بر انگیز بوده و رابطه ها را بگونه تصویر سازی کند که خواننده را به اوج حادثه نیز بکشاند.

پیدایی داستان کوتاه نویسی و اروپا

داستان کوتاه یکی از پدیده های جدید و نو هنری در ادبیات است که در اواسط قرن هژده میلادی در بین نویسنده گا ن  اروپا و امریکا و در نوشتار های قصه گونۀ نقش بنیادی را پایه گذاری کرد و مردم از آن استقبال نمودند. با آنکه در سده های میانه در اروپا داستان کوتاه نویسی منظوم رواج داشت و یا اینکه در ایتالیا رمان های کوتاه می نوشتندکه در دورۀ رنسانس از آن تقلید شده و داستان های کوتاه منثور را نوشتند . این نوشته ها در برابر نمایشنامه نویسی و اشعار غنایی اروپا بازاری نداشت و در قرن های هفده و هژده مردم بیشتر به نمایشنامه هاو تئاتر رغبت نشان می دادند . در این میان آثار "لافونتن " و "ولتر "در اذهان عامه جا گرفته بود که الگوی از روش های داستان کوتاه نویسی شمرده می شوند .           

داستان کوتاه فرانسه

داستان کوتاه نویسی در آغاز قرن نوزده به ادبیات فرانسه راه گشود که از دید گاه انتقادی ، به حکایت های اسرار آمیز و تخیلی بیشتر شباهت داشت . اولین داستان کوتاه نویس فرانسوی "زاویا دومیستر  Xavier de       maistreنام دارد که داستان های از زنده گی طبقه فقیر و بدبختی های جامه را نوشت . " بالزاک " نویسنده پر آوازه فرانسوی نیز داستان های کوتاه نوشته و به تقلید وی " شارل نودیه " Charles Nodier   به تعقیب      وی" ژارار دو نروال " Gerard de Nerval   داستان ها نوشتند  اما مهمترین داستان کوتاه نویس فرانسوی تئوفیل گوتیه Theophile Gautier    است که با پیروی از روش های رمانتیک " ویکتور هوگو"جان گرفته و قهرمان های داستان هایش برازنده گی خاص اجتماعی را دارا اند . گوتیه دو مجموعه داستان های کوتاهش را در سال ۱۲۲۳ ش / ۱۸۴۵ م به نام " داستانها " و ۱۲۳۵ ش /۱۸۵۷ م . رمانها و قصه ها را منتشر کرد . او همچنان رمان های زیادی نوشت که مشهور ترین آن "مادموزل دوموپن " نام دارد. گوتیه که طرفدار زییبایی شناسی بود کتابی را بنام " هنر برای هنر " نوشت و داستان کوتاهش به نام های  "شب کلئوپاترا "و "نعش عشق " مشهور است . نویسنده گان عصر رمانتیک فرانسه ( ۱۱۷۸-۱۲۲۰ ش /۱۸۰۰ -۱۸۴۲ م. ) با تآثراتی از عصر روشنگری قرن هژدهم اروپا در زمینه داستان کوتاه نویسی آثاری را بجای گذاشتند. نویسنده گان دیگری نیز در فرانسه در اواسط قرن نزده تا آغاز قرن بیست که آنرا دورۀ  واقعگرایی و طبیعتگرایی می دانند در عرصۀ داستان کوتاه نویسی تبارز نمودند و آثار بر جسته یی را با روش های جدید فلسفی و گرایش های اجتماعی نوشتند.   

گی دوموپاسا ن Guy de Maupassan    که در یک خانواده بی بضاعت و فقیردر" نورماندی "به دنیا آمده ، آمده ، از جمله پیشگامان داستان کوتاه نویسی آغاز قرن بیستم فرانسه شمرده می شود . وی بیش از سیصد داستان کوتاه نوشت . شیوه کارش واقعگرایی و حادثه ساز بوده و با کنایات و کوتاه نویسی ، واقعیت ها را تصویر سازی می کرد . گاهی هم آنقدر در ریالیسم اجتماعی فرو رفته که تمایلات نوشته هایش به فساد و انحراف بوده و یا حاکی از بد بینی است . ولی دوموپاسان اعتقاد دارد که آنچه او شاهد حوادث است در داستان بیان می دارد . در داستانهایش ا ززنده گی بورژوازی فرانسه و جنگ فرانسه با "پروس " واقعیت های تمثیل گردیده است . از آنجمله داستان های "تپلی " "زندانیان " اند مشهور ترین داستان وی " گردنبند " نام دارد . وی داستان های را با احساس طبیعی اش که در اواخر زنده گی اش با جنون و دیوانگی همراه بود نوشت از آنجمله : " ترس "، "مرد دیوانه "و "نعش " اند . وی داستان های عاشقانه نیز دارد که می توان از " در آفتاب " ، زنده گی صحرا نشینی " و ژول رومن " نام برد. دوموپاسان ه دوره های آخر عمرش را به عیاشی مفرط گذرانید احساس خطر مرگ را کرد و مدتی دیوانه شده و فلج بدن شده ، در سال ۱۲۷۱ ش / ۱۸۹۳ م در پاریس مرد .

نویسنده گان فرانسوی در قرن بیستم ، علاوه از پیروی رمانتیسم نو ، علاقه زیادی به ملیت گرایی داشتند و در مناقشات فلسفی نیز در گیر شدند . مکتب سورریالیسم  Surrealism  یا (فراواقعگرایی ) به گونه رواج یافت که نویسنده گان ، تخیلات خود ار بدون هیچگونه ملاحظه اخلاقی ، آزاد و بی قید و بند و مخالف ضمیر خود آگاه شان در نوشته ها جا دادند . همچنان از مکتب اگزیستانسیالیزم ( مکتب اصالت وجود بر پایه پوچی جهان ) که ژان پل سارتر بنیان گذار آن بود . و اندیشه ها "فروید " پیروی نمودند.

از نویسنده گان فرانسوی چون "روژه دوینی" Roger Devigne     هانری دوورنوا " Henri Duvernois  و انره لیشتن برگر A.Lichtenberger  نیز می توان نام برد.

نویسنده گان داستان کوتاه در ادبیات روسیه

داستان کوتاه و رمان نویسی همانند شعر در ادبیات روسیه با یکنوع گرایش به پیش رفته است ." پوشکین" Pushkin   در ایجاد اشعار غنایی و داستان های منظوم و "گوگول " ، "تورگنیف " ، "تولستوی " و "داستایفسکی " از جمله نخبه گان ادبیات روسیه اند که با نوشته های شان دوره طلایی را در ادبیات آنکشور باز نمودند. آنان علاوه از شاهکار های ادبی رمان ،داستان های کوتاه نیز دارند که بطور مختصر مشهور ترین نویسنده گان روسی را در این مبحث می نگارم .

"نیکولای واسیلیویچ گوگول " Gogol   با احساس عمیق اجتماعی در پرداخت های رمانی شگفت آور به گونه در درک حقایق ژرف و عمیق نگریسته که قهرمانان داستان هایش با با اندیشه و احساس خود عملاً کشانیده است و فطرت انسانی و مبتذل بودن زنده گی ار تمثیل کرده است وی علاوه از رمان های مشهور" شامگاهان"

"در کنار دهکده دیکانکا " را که مشتمل بر هشت داستان کوتاه و "تاراس بولبا "مجموعه چهار داستان کوتاه رانیز نوشت .

ایوان سرگیویچ تورگینف Turgenev  که در یک خانواده متوسط در ماسکو به دنیا آمد ، سراسر زنده گی خود ار وقف ادبیات روسیه کرد و با نوشتن رمان های مشهور" پدران و پسران " ، "دود " ، "زمین نو" و"مرداب آرام " بر پایه رمانتیسم و ریایسم موقعیت ویژۀ را در جهان ادبیات کسب نمود . مدتی وی بخاطر نوشته های نقد گونه اش در تبعید بسر بردو مدت بیست سال اخیر عمرش را در آلمان و فرانسه بود و در همانجا در گذشت . از جمله آثار وی مجموعه داستان های کوتاه " یادداشت های یک شکارچی " نام دارد .

میخائیلوویچ داستایفسکی Dostoevsky  در ماسکو تولد شده و با مطالعه آثار هوگو ، پوشکین ،شیلر ،شکسپیر ، دیکنز و ژوکوفسکی سعی نمود در نوشته هایش رفورمیست و احیاگر اصلاح جامعه بادش و طرفدار سوسیالیزم بود . وی مدت چهار سال را در زندان سایبریا گذرانید . بعداً با همکاری همسر دومش " گریگوریونا " در نوشتن آثارش موفقیت های زیادی درا بدست آورد ولی از لحاظ اقتصادی در تنگدستی و فقر بسر می برد و تا آخر عمر با این مشکلات زیست . رمان های "مردم فقیر "، جنایات و مکافات "، " ابله " ، "جن زده گان " ، "قمار باز " و برادران کارامازوف " از جمله آثار برجسته داستایوفسکی به شمار می رود . مجموعه داستان های کوتاه " زن مهمانخانه دار" ،" همزاد "و " سرشکستگان و آزاده گان " اند.

"نیکا لا یویچ تولستوی " Tolstoy  که در هنگام کودکی مادر و پدرش را از دست داد ، تا سطح دانشگاهی تحصیلات نموده و بعداً آنرا ناتمام گذاشته در جنگ های قفقاز شرکت کرد. وی به عیاشی و باده گساری پرداخت اما با دیدن زنده گی دهقانان در جزایر " کریمه " به حقیقت اجتماع متوجه شده و ا زماده گرای به خدا شناسی روی آورد . او  "عقل را با خدا و دانش یکسان می انگاشت ، اما عقلی را که او توصیف می کرد بیشتر از دل سر چشمه می گرفت تا مغز . "

آثار تولستوی که به مناسبت یکصدومین سال تولدش به انگلیسی نشر شد به ۱۲۰ جلد می رسید . بزرگترین رمان تاریخی و شاهکار ادبیات جهان ، " جنگ و صلح " که بانگر زنده گی روسیه در اوائل قرن نزدهم میلادی است در چهار جلد نوشته شده است . گویند این اثر را تولستوی هفت بار با دست رونویسی نموده بود. تولستوی در کار نوشتن توانا و پر کار بود . همچنان از رمان های مشهورش " انا کارنینا " و" رستاخیز اند از داستان های مشهور دیگر تولستوی می توان توان از " حاجی مراد " ، " کارگر و کارفرما " ، "نیروی  ظلمت" ، " آنچه که به آن اعتقاد دارم " و "قزاقها " نام برد.

در دهه سوم قرن هزده آنتون چخوف Anton Tchekhov   داستان کوتاه نویس ریالیست روسی ، بی همتا بودن آثار هنری اش را که در قالب ششصد داستان های کوتاه داشت – با معاصر بودن دو نویسند با عظمت جهان ادبیات روسیه – " تولستوی "  و "تورگینف " – توانست داستان کوتاه را منحیث یک پدیده جدید هنری در عرصه ادبیات معرفی و مورد پذیرش عامه قرار دهد . داستان های کوتاه چخوف شاید بیشتر وصفی باشند تا نقلی ...... بیشتر آنها وصف موقعیتهاست  و هیچگونه طرح واقعی ندارد . چخوف اصولاً رهیافتی انزوا طلبانه و غیر شخصی دارد، و در بند آموزش و تعلیم نیست . داستان های او مثل سایر داستان نویسان روسیه ، سرشار از جزئیات واقعگرایانه است. او هیچگاه احساساتی نمی شود و بندرت دستخوش حرارت و عواطف شدید می شود . و داستان هایش بیشتر از عقل مایه میگیرد تا احساس و عاطفه ......

از جمله داستان های کوتاه چخوف می توان از : " اطاق شماره شش " ، " خواب آلود "، "دلبند" و" دهقانان " نام برد. همچنان مجموعه های داستان های کوتاه "قصه های "  ملپامنی "، "در شفق " ، " داستان ها " ، "سخنان بی ضرر " و " کاشتانکا " اند . نمایشنامه " باغ آلبالو " نیز بیانگر یک تراژیدی اجتماعی است.

همچنان از نویسنده گان دیگر مشهور شوروی چون " ماکسیم گورکی " که رمان و داستان کوتاه نویسی را شعاری و سیاسی ساخته بود نیز یاد نمود. از بزرگترین نویسنده ریالیست – رمانتیک روسیه شوروی بوریس پاسترناک Boris Pasternak  است که مشهور ترین داستانش " دوکتور ژیوا گو " نام دارد . و هم طنز نویسان ریالیست و منتقد روسی ایلیاایلف Ilya Ilf   یوگینی کاتایف Eugene Katayev  اند و داستان های طنز آمیز چون " دوازده چوکی " ، " گوساله زرین کوچک " و" تونیا " را نوشتند .

داستان کوتاه نویسی در آلمان

اما عده از نویسنده گان هژده چون کارل لبرشت ایمرمان Karl Lebrech Immemrmann  از جمله نخستین رمان نویسان ریالیست شمرده می شود ، علاوه از نوشته های " رمان " داستان کوتاه " کوتاه "محکمه عالی " وی مشهور است . رمان نویس دیگر آلمانی ، گوستا و فریتاگ Gustav Freytag  با رمان های کوتاه گونه اش ، تئودور شتورم Theodor Storm  با داستان های کوتاه رمانتیک و ریالیستی که واقعیت های اجتماعی را از دیدگاه روانی موشگافی نموده است ، در ادبیات آلمان از جمله پیشتازان داستان کوتاه نویسی اند . " شتبورم " با داستان های چون : " سوار اسپ سفید " و "غوطه ور در آب " شهرت دارد.

گوتفرید کلر Gottfried Keller   نویسنده آلمانی را نیز از جمله پیشتازان داستان کوتاه نویسی ادبیات غرب دانسته که مایه کار هنری خویش را همزمان رد سه هنر نوشته – داستان کوتاه ، رمان و نمایشنامه – شکل داده و آثار بر جسته را در عرصۀ ادبیات پیشکش کرد. گوتفرید کلر از دیدگاه اکثر نقد نویسان غربی به عنوان برجسته ترین نویسندۀ داستان کوتاه در ادبیات آلمان شناخته شده است . زیرا "کلر" علاوه از هنر نوشتن داستان به شعر نیز توانایی داشت و داستانهایش را رنگ و زیبایی بیشتر هنری می بخشید . مجموعه های داستان کوتاهش به نام های " داستان های زوریخ " ، " هفت افسانه " ، " لطائف " و "مارتین سالاندر " اند .

از نویسنده گان مشهور دیگر داستان کوتاه نویسی در آلمان یکی هم " کنراد فردیناند مایر " Konrad Ferdinand Meyer   است که علاوه از سرودن شعر های غنایی و رمان ، داستان های کوتاه : " ازدواج راهب " ، "وسوسه پسکارا " ، "غم های بچۀ کوچک " و " قاضی زن " مشهور اند.

در قرن بیستم میلادی نویسنده گان بر جسته دیگری چون " هرمان هسه " Hermann Hesse  ، "هانریش مان " Heirich Mann   با گرایش های از ادبیات فرانسوی را تعقیب نمودند. شیوه رمانییسم و ریالیسم که بگونه رمانتیسم جدید پایه گذاری شد علاوتاً اینکه شیوه اکسیرسیونیسم را گزیده بودند . روش طبعیتگرایی و واقعیت بینی های اجتماعی نیز در نوشته های نویسنده گان آلمان شکل گرفتند. یک عده از دانشمندان و نویسنده گان آلمان بنابر شرایط اختناق جنگ به امریکا گریختندکه از آنجمله آلبرت انشتین ، توماس مان ، اریش ماریا رمارک و فرانیش ورفل بودند.

عدۀ از نویسنده گان آلمان با فلسفۀ گرایشی رابطه ها بین انسان و خداوند احساس و ضرورت پاکیزه گی اندیشه و روح را داشتند و در ادبات نیز آن تذکار های بعمل آمد . از آنجمله ارنست تولر Ernest toller  که نمایشنامه " مسخ " او مشهور است .  تولر معتقد است که راه حل اصلاح جامعه از طریق احیا صنعت نیست بلکه اندیشه های سالم جامعه را می سازد.

"فرانتس کافکا " Franz Kafka  با سه رمان مشهورش به نام های " امریکا " ، " محاکمه " و "قصر " در رده های بالای ادبیات آلمان قرار گرفت . کافکا از نماد های مذهبی ، تنش های روانی و مسائل فلسفی کابوس های وهم انگیز ترسیم کرد . و به همین خاطر او را پیشرو در مکتب سورئالیسم می دانند. داستان های " مسخ " و " هنرمند گرسنه " و مجموعه داستان های کوتاه " طبیب دهکده " را نیز می توان از جملۀ شاهکار های ادبی کافکا نام برد.

نویسنده گان بر جسته دیگر آلمان عبارت اند از :

"ارنست ویشرت " Ernest Wiechert  با  رمان مشهورش به نام " بارونس " و داستان های " زمین میراث ماست " و " جنگل مرده گان "

اریش ماریا رمارک Erich Maria Remargue  برنده جایزۀ نوبل با نوشتن رمان " در غرب خبری نیست" و داستان های " سه رفیق " ، "راه باز گشت " و " آخرین ایستگاه " به عنوان پیشتازان داستان کوتاه نویسی می توان نام برد.

یکی دیگر از نویسنده گان ریالیست اروپا را در این دوره " مولتاتولی " Multatuli  هالندی می دانم که در داستان هایش واقعیت های اجتماعی اروپا و مظاهر استعمار غرب را در کشور های مستعمره به گونه هنرمندانه اش تصویر سازی و بیان داشته است و کتاب " ماکس هاولار " او مجموعۀ از این داستان هاست که تا هنوز در بین مردم جا دارد.

در قرن نوزدهم و بیستم میلادی ، داستان کوتاه نویسی ، یکی از ستون های اساسی ادبیات جهان شمرده شده و نویسنده گان بیشماری در کشور های غربی حماسه آفریدند. نویسنده گان برجسته چون " آندره مورا " A.Mourois فرانسوی ، هنری دومنفرید Henry de Menfried  فرانسوی ، " ویکتور مونرو ( ساکی ) Saki انگلیسی ، گ ارکادی آورچنکو " Arkady Avertchenko   روسی ، " لافکادیوهرن " Lafcadio Hearn  جاپانی که آیرلندی الاصل است ، و " ایتالو کالوینو " Italo Calvino ایتالوی از جمله نویسنده گاان برجسته داستان کوتاه نویسی در قرن نزده و بیست اروپا شناخته شده اند . " کالوینو" که بیش از بیست رمان و مجموعه های داستان کوتاه نوشته است ، پرسوناژ های داستانهایش با اندیشه و خلاقیت ریالستی نویسنده ، جان می گیرد  و به داستان هایش اثر عمیق می بخشد . یکی ازین قهرمان ها " مارکووالدو " است که در کتاب  "فصلها در شهر " در بر انگیختن رقت احساسات خواننده گان و کشانیدن آنان با افکار نویسنده قهرمان را شخصیت وجودی در اندیشه مردم به واقعیت داده است.

نویسنده گان انگلستان و داستان کوتاه

ادبیات انگلستان زمانی پر آوازه و مورد بحث نویسنده گان در جهان قرار گرفت که نمایشنامه نویسی جای ویژه را در ادبیات باز کرد. نمایشنامه نویسی در دو بخش کمیدی ها و تراژیدی ها به روی صحنه و تئاتر کشانیده شد . از جمله نخستین نمایشنامه نویسان می توان از رابرت گرین Robert Green    تامس لاج ُ Thomas Lodge و کریستو فرمارلو  Christopher  Marlo   نام برد که نوشتن نمایشنامه تیمور لنگ یک تراژید ی رمانتیک را شکل داد

ویلیام شکسپیر  W. Shekspear    نویسنده و نمایشنامه نویس برجسته انگلستان با نوشتن نمایشنامه های مشهور چون اتللو ، هملت ،مکبث رومئو و ژولیت ، کمیدی اشتباهات ، رنج بیهوده شب دوزادهم ، هنری پنجم ، ژولیوس سزار و تاجر وینزی اند . در قرن هفدهم میلادی بنابر جنگ های داخلی و عدم علاقه طرفداران شاه به ادبیات ، نمایشنامه نویسی و تئاتر از بین رفت و صرف برای تفنن آثار نامرتبی نمایش داده می شد. اما پس از انقلاب صنعتی در انگلستان ، دانمشندان بر جسته نظریات خویش را در تکامل و ایجاد جامعه نوین پیشکش نموده و ادبیات انگلیسی بر پایه روش های گون ناگون نوشتار ویلیام شکسپیر واوژنگاری جدید ساموئل جانسن ، شکل گرفت و رمان نویس قرن هژدهم ، دانیل دفو ، داستان جالب را بر پایه رمانتیسم ووقایع نگاری نوشت واز آنجمله رابنسون کروزو او مشهور است . در این دوره هم می توان ار شاهکاری های ادبی البور گولد سمیت  Oliver Goldsmith    و طنز هایش نیز نام برد .

در قرن نزدهم نمایشنامه نویسی در ابیات انگلیس کمتر جا داشت و رمان و داستان  کوتاه نویسی جایش را گرفت .. رمان نویسان مشهور انگلیس عبارت بودند از ، ماری شیلی  Mary Shelly   با رمان مشهور ش به نام ، فرانکشتین ، متیو گریگوری لویس Mathew  Gregory   با رمان های ، داستان های وحشت ، و راهب ، شهرت دارند .

بایرون به عنوان پیشتاز روش رمانتیک در ابیات انگلیس علاوه از سروده های  شعری ، طنز حماسی درون ژوان ، و ، دزد دریایی را بجای گذاشت .

از رمان نویسان و نمایشنامه نویسان عصر ویکتوریا می خواهم از چارلز دیکنز ،  Charles  Dickens  نام ببرم و رمان های ، داوید کاپر فیلد ، آرزو های بزرگ ، روز گار تنگدستی ،و داستان دو شهر ، او شاهکار های ادبیات اند .

در قرن بیستم  نوگرایی های ادبی راه های جدید ی را در ابیات گشود و به بیرون از انگلستان نیز رایج شد از جمله نویسنده گان کوتاه از ویلیام سامرست موام ،  Willam Somerset Maugham  است که علاوه از نوشتن رمان ، نمایشنامه و شعر ، داستان های کوتاه را در مجموعه های دوشیزه تامپس ، و درخت کازوارینا ، نام دادرد . نویسنده گان دیگری چون جیمس جویس James Joyce    با مجموعه داستان کوتاه، دوبلینی ها ، ادوارد مورگان فاستر EdwardMorgan  Farster    با مجموعه داستان های لحظه ابدی ، دیوید هربرت لارنس David Herbet Lawrence   با داستان های مردیکه عاشق جزیره ها بود ، خورشید ، زنی که گریخت و افسر پروسی ، و همچنان داستان نویس گراهام گرین  Grahan  Green   با مجموعه بنام بیست و یک داستان ، نیز مشهور اند ..

یک عده از نویسنده گان داستان کوتاه در نوشتن داستان های پلیسی و جنایی نیز در انگستان و جهان مشهور اند که از انجمله اگا تا کریستی  Agatha  Christie  و روتی سایرز  Doroyhy  Say ers  نام دارند .(۹)

داستان کوتاه نویسی در ایالات متحده امریکا

داستان کوتا ه نویسی در امریکا نیز با حوادث و جنگ ها زاده شدو جان گرفت . خاصتآ بعد از جنگ اول جهانی که روش های اقتصاد ی ، سیاسی و فرهنگی تغیر یافته بود  و همچنان با ازدیاد تبعیضات و جنایات و اعتراضات مردمی و بر خورد ها برده داری و جنگ های داخلی ،سرازیر شدن مهاجرین و جستجو گران طلا در امریکا ،سوژه های برجسته واقعی را به نویسنده گان مبتکر امریکا به دست داد با گسترش سنتهای کهن و توسعه ،روشهای نو ، داستان امریکایی از لحاظسبک و مضمون – واقعگر ایی حشن ،طبیعگرا یی عبوس ، اکسپر سیونیسم نماد گرایی ، سرودن تغزلات غم انگیز ، فروید گرایی طبیعتگرایی ادبی – تکامل یافته است .(۱۰) 

چنانچه " او. هنری " O.Henry   نویسنده توانای آمریکایی – با وجود مظلومیت های که تا اخیر زنده گی اش متحمل شد – این هنر را به شیوه طنز گونه و انتقادی آن در مطبوعات و جهان ادبیات پیشکش نمود. او بیش از ششصد داستان نوشت و در سیزده مجموعه داستان های کوتاه آنرا انتشار داد . در داستان هایش بیشتر حوادث و زنده گی قت بار طبقه فقیر جامعه را نوشته است و اولین مجموعه داستانهایش بنام " کلمها و پادشاهان " است.

" رابرت هریک " Robert Herrick   علاوه از مان مشهر " مردی که پیروز می شود " دو مجموعۀ  داستان کوتاه به نام های " نامه های عاشقانه ادبی " و " ارباب مهمانخانه " را نوشته و منتشر نمود که بیانگر جامعه صنعتی بوده و فساد روانی طبقات متوسط تمثیل گردیده است.

" ارنست همنیگوی " Ernest Hemingway   را پدر داستان کوتاه نویسی در امریکا می دانم . زیرا او راهی را درین هنر گشود که انگیزه تداعی ارزش های بنیادی در زنده گی و جامعه امریکا شد. در ادبیات امریکا اکثر نویسنده گان دیگر از وی پیروی نموده و به شیوه " همینگوی " تا هنوز می نویسندو در جامعه نیز جا دارد . اولین کتاب " ارنست همینگوی " به نام " سه داستان و ده شعر " در سال ۱۳۰۲ ش / ۱۹۲۳ م . و دومین مجموه داستان های کوتاهش را سال بعد به نام " در زمان ما " در فرانسه منتشر نمود. مان های مشهر او " وداع با اسلحه " ، "خورشید همچنان می درخشد" ، " زنگها برای که به صدا در می آید" ،  " آنسوی رود خانه و در میان درختان " و " پیر مرد و دریا " نام دارد. او در سال ۱۳۳۵ ش / ۱۹۵۴ م . برنده جایزه نوبل در ادبات نیز گردید.

از نویسنده گان برجسته داستان کوتاه نویسی و رمان در امریکا می توان از " جان اشتین بک " John Steinbeck   نیز نام بردکه در داستا هایش بیانگر زنده گی و بدبختی های مردم ستمکشیده ، دهقانان و برده های سیاه پوست امریکاست . وی علاوه از رمان های خیلی برازنده چون " موش ها و آدمها "، " مروارید " و "خوشه های خشم" مجموعه داستان های کوتاه اش را در سال ۱۳۱۷ ش /۱۹۳۸ م . به نام " دره دراز " انتشار داد . جان انشتاین بک را استاد ادبیات کارگری در امریکا می دانند و سبک وی از رمانتیسم به واقعگرایی و با زبان خیلی ساده و شیواست. جان اشتاین بک در سال ۱۳۴۱ ش / ۱۹۶۲ م . جایزه نوببل را در ادبیات به دست آورد.

از نویسنده گان دیگر داستان کوتاه در امریکا به گونه اختصار میتوان نام برد.

" اوون ویستر " Owen Wister  رمان ، داستان کوتاه نویس و شاعر ، مجموعه شش داستان کوتاه به نام " لین مک لین " که زنده گی مالداران و گاوچران های ایالت ویرجینا را تصویر سازی نموده است .

" ادیت وارتن " Edith Wharton  مجموعه داستان های کوتاهش به نام های " لحظات بحرانی " ، "زاهد و زن وحشی "، " داستان زن و اشباح ر" نام برد.

" شرود آندرسن " Sherwood Anderson   علاوه از رمان هایش دو مجموعه داستان کوتاهش را به نامهای " واینزبورک – اوهایو " و " پیروزی تخم مرغ " انتشار داده که بیانگر زنده گی مردم دهات و مشکلات اجتماهی آنان است.

" ویلا کاتر " Willa Cather   رمان نویس مشهور زن در امریکاست که شش رمان او پس از انتشار به او شهرت جهانی داد از وی دو مجموعه داستان کوتاه به نام های " باغ غول " و " سرنوشت های مبهم " نیز منتشر شده است .

" جولیا پترکین " Julia Peter kin   رمان نویس زن که بر مبنای زنده گی سیاه پوستان امریکا آثارش را نوشته . یک مجموعه داستان کوتاه بنام " پنجشنبه سبز " دارد.

" کاترین آن پورتر " Katherine Anne Porter   زن رمان و داستان کوتاه نویس که داستانهایش بیشتر بر حالات روانی افراد جامعه تکیه می زند و آنرا مشوشگافی می کند . مجموعه های داستان کوتاه به نامهای " یهودای شگفته " و " برج کج " او را به شهرت رسانید .

" فرانسیس اسکات فیتز جرالد " Francis Scott Fitzgerald  که به عنوان استاد داستان کوتاه نویسی در امریکا شهرت دارد بیش از یکصو و شصت داستان کوتاه نوشته و مجموعه های را به نامهای " نودختران گستاخ و فیلسوفان " ، " داستان عصر جاز " و " و همه مردان جوان غمگین "  منتشر نموده است .

" تامس وولف "  Thomas Wolfe  در خانوادۀ فقیر متولد شده و نمایشنامه ها و رمان های زیادی نوشت. مجموعۀ داستان های کوتاهش " از مرگ تا صبح " نام دارد.

" ارسکین کالدول " Erasing Caldwell   رمان نویس مشهور امریکا که رمانهای " جاده تنباکو " و " یک وجب خاک خدا " او شهرت جهانی داد. از وی چند مجموعۀ داستان کوتاه به نامهای " تعظیم در برابر خورشید فروزان " ، " سرزمین امریکا " و " داستان های ساحل خلیج " به نشر رسیده که بیانگر فقر ، خشونت و انحرافات اجتماعی است.

" رابرت پن وارن "Robert Penn Warren   شاعر و رمان نویس اوایل قرن بیست که علاوه از مقالات ، رمان و مجموعه اشعارش ، مجموعه داستان کوتاهش را بنام " شعبده بازی در زیر خانه " نشر نمود .

" ریچارد رایت "   Richard Wright  نویسنده سیاه پوست که رمان های زیادی نوشته و رمان " بجه های عمو تم " و داستان های " پسرک سیاه "، "بیگانه " و " رویای طولانی " او شهرت دارد.

" هوارد فاست " Howard Fast   نویسنده داستان های کوتاه که در یک خانواده فقیر بزرگ شده و در نوشته هایش از طبقه رنجدیده جامعه سخت به دفاع بر خاسته است . او غالباً رمان ها یتاریخی می نوشت که مشهور ترین آن " اسپارتا کوس " وقدرت " نام دارد.

" برنارد مالامود " Bernard Malamud   نویسنده یهودی مذهب امریکاست که علاوه از رمان هایش ف دو مجموعۀ داستان کوتاه را نیز به نام های " و تقدم با احمق ها " و " مشک سحر آمیز " منتشر نمود.

" کارسن مک کالرز "Carson Mc Cullers   رمان ، داستان کوتاه و نمایشنامه نویس زن امیکایی است که علوه از دگر آثارش ، مجموعه داستان های کوتاهش را به نام " ترانۀ مکیدۀ غم انگیز " نوشته که غالباً داستاهن های عشقی است . " ترومن کاپوتی " Truman Capote   رمان نویس است که نوشته هایش خط فاصل بین رویا و واقعیت است. مجموعه داستان های کوتاهش " درخت شب " نام دارد.