مرحوم میر محمد صدیق فرهنگ در صفحۀ 664 اثر خویش به نام افغانستان در پنج قرن اخیر چنین مینویسد :
« حلقۀ دوم ( حزب وطن) در محور جریدۀ وطن تشکیل گردید وبنیانگذاران آن عبارت بودند از : میرغلام محمد غبار، سرور جویا ، براتعلی تاج، عبدالحی عزیز، فتح محمد خان، نورالحق خان ومؤلف این کتاب میرمحمد صدیق فرهنگ . صاحب امتیاز جریدۀ وطن آقای غبار و مدیرمسئول آن بدواً علی محمد خروش وبعد از او فرهنگ بود. . . »
در صفحۀ455 اثر یاد شده، فرهنگ مینویسد :
ـ درسال 1951 جراید آزاد یکی بعد دیگری بدون محاکمه توقیف شدند و چون در آخرسال مذکوروقت انتخابات شورافرارسید، حکومت عین روش دوره های قبلی را مبنی بر تعیین وکلا از طریق ضبط احوالات تجدید نموده از انتخاب شدن شخصیت های آزادیخواه واصلاح طلب جلوگیری نمود. در کابل غبار و محمودی با یک عدۀ دیگر کاندید شده بودند اما اکنون اصول رأی گیری کتبی وسری که در دورۀ گذشته تطبیق شده بود مترو ک گردیده سعی بعمل آمد تا کاندیدای مورد نظر دولت به صفت وکیل اعلان شوند. در جریان روزبه اثر گرفتاری نمایندۀ یک نفر ازکاندید ها به امر عبدالحکیم خان شاه عالمی والی کابل ، هیجان برپاگردیده رای دهندگان به تظاهرات دست زدند. تظاهر کنندگان ک محصلین نیز به ایشان پیوستند،به دروازه های ارگ رفته الغای انتخابات دستوری را ازشاه تقاضا کردند،اما این تقاضا ترتیب اثر نیافت وچند روز پس از آن عبدالرحمن محمودی ومیر
غلام محمد غبار با یک تعداد از همکاران شان که هیئت های رهبری احزاب وطن و خلق بودند، دستگر شده بازهم با ادعای اینکه بسود اجنبی کار میکردند، بزندان سپرده شدند. اسمای آنانی که که درینوقت در کابل زندانی شدند با اسمای یک عده از اعضای حزب ویش زلمیان که درهمین وقت در قندهار دستگیر شدند بشرح آتی است :
از حرب وطن: دکتور عبدالرحمن محمودی، دوکتور نصرالله یوسفی، محمد نعیم شایان، دوکتور عبدالرحیم محمودی،محمد عظیم محمودی ،محمدامان محخمودی .
از حرب ویش زلمیان :
حاجی محمدانورخان،قاضی بهرام خان، محد یوسف خن حضرت، قاضی عبدالصمد خان،غلام جیلانی خان،عبدالهدی خان، حاجی خدای دوست خان،محمد رسول پشتون، وفیض محمدانگار.
از اتحادیۀ پشتونستان:
ببرک بعدها ملقب به کارمل . . .»
فرهنگ درصفحۀ 467 اثر خود مینویسد:
« بدنبال گرفتاری وزیر مالیه ( عبدالملک خان عبدالرحیم زی) با ادعای کشف دسیسۀ مجهول یک تعداد از روشنفکران زا که بیشتر از اعضای حزب وطن بودند،فقط به دلیل علاقمندی شان به دموکراسی ومشروطیت گرفتار کردند. درین ضمن حاجی عبدالخالق خا معاون انتخابی بلدیۀ کابل ،غلام حیدر پنجشیری، میر علی احمد شامل، محمد آصف آهنگ ونادرشاه هارونی توقیف گردیده پس از شکنجه های غیر انسانی با ادعای خنده آور حمل اسلحۀ امریکایی از طریق اتحاد شوروی به افغانستان جهت اجرا ی کودتا ، تا پایان دورۀ صدارت محمد داود خان در زندان بجا ماندند.»
*- افغانستان درمسیرتاریخ . جلد دوم . تاریخ تحریر1352(1973)
تاریخ طبع. جون 1999 . ویرجینیا. ایالات متحدۀ امریکا
* - افغانستان در پنج قرن اخیر. 1988. ویرجینیا. ایالات متحدۀ امریکا
