|
اداره‌ی بازرس ویژه‌ی امریکا در افغانستان اخیراً گزارش داد که برنامه‌ی
پروموت چندان موثر نیست و اهداف این برنامه با وجود مصارف گزاف برآورده
نشده است. سیگار در گزارشی نوشته است که با گذشت سه سال از راه‌اندازی
برنامه‌ی پروموت و مصرف ٨۹،۷ میلیون دالر، اداره‌ی انکشاف بین‌المللی
امریکا در افغانستان نتوانسته است به اهداف این برنامه به طور کلی دست
یابد.
هدف این برنامه، ارتقای ظرفیت زنان در عرصه‌ی آموزش و پرورش، فراهم‌آوری
فرصت‌ها و زمینه‌ی کاری برای زنان در حکومت و سازمان‌های شخصی و همچنان
بهبود وضعیت زندگی بیشتر از ۷۵هزار زن در بخش‌های گوناگون جامعه تعیین شده
بود.
حالا سیگار گزارش داده که تنها دست‌آورد برنامه‌ی پروموت در طول این پنج
سال، تقرر ۵۵ زن در سطح رهبری حکومت بوده است. این موضوع در چند روز اخیر
انتقادهای زیادی را بر علیه نهادهای دولتی افغانستان به ویژه دفتر بانوی
نخست برانگیخته است. به این دلیل که این برنامه تحت نظر همین دفتر اجرا
می‌شد.
در طول سه روز اخیر و پس از نشر گزارش سیگار، این موضوع به سوژه‌ی اصلی
کاربران شبکه‌های اجتماعی بدل شد. صدها تن از مصرف بی‌رویه‌ی این پول
انتقاد کردند و سررشته‌ی این ناکامی را نیز به دفتر بانوی نخست رساندند،
اما پرسش اساسی این است که در برابر ناکامی این پروژه کی‌ها مسئول اند؟ آیا
تنها نهادهای دولتی افغانستان در این زمینه مقصر اند و یا مسئولان اداره‌ی
توسعه‌ی ایالت متحده، به عنوان نهاد حامی این پروژه نیز باید در این زمینه
پاسخ بگویند.
رد اتهامات توسط دفتر بانوی اول
مسئولان دفتر بانوی نخست کشور می‌گویند که هیچ نقشی در قسمت مصرف بودجه‌ی
این برنامه نداشته‌اند. زهره یوسف، مشاور رسانه‌ای و روابط عامه‌ی بانوی
اول کشور در گفت‌وگو با روزنامه‌ی ۸ صبح گفت:«تصور افغان‌ها آن است که ۲۱۶
میلیون دالر پول اختصاص داده شده به پروژه‌ی پروموت در اختیار دفتر بانوی
اول قرار گرفته، از سوی همین دفتر حیف‌و‌میل و دزدی شده، در حالی که پول
این برنامه مربوط خود USAID است و به هیچ دفتر افغانستان به شکل نقدی داده
نشده.»
او گفت که این پروژه توسط بانوی نخست افتتاح شد و به همین دلیل تصور غالب
افراد بر آن است که این دفتر، نقش اجرایی و کلی را در این برنامه داشته
است. در حالی که به گفته‌ی وی، دفتر بانوی نخست نقش اجرایی در این برنامه
نداشته و تنها نقش حمایتی و مشورتی را در این زمینه داشته است.
بانو یوسف افزود که دفتر بانوی نخست حدود یک‌و‌نیم سال با این دفتر در قالب
این برنامه همکاری داشت و پس از آن‌که دفتر بانوی نخست دریافت که خلاها و
مشکلاتی در این برنامه وجود دارد، آن را با مسئولان USAID در میان گذاشتند.
به گفته‌ی بانو یوسف: اما مسئولان در این نهاد به آن وقعی نگذاشتند و به
تطبیق برنامه‌های از پیش تنظیم شده‌ی خودشان ادامه دادند.
خانم یوسف گفت که به همین دلیل، دفتر بانوی نخست از حدود یک‌و‌نیم سال پیش
به این‌سو، ارتباطات‌شان را به صورت کامل در پروژه‌ی پروموت قطع کرده است.
او گفت که حدود یک‌و‌نیم سال قبل، رولا غنی، بانوی نخست کشور در دیدارش با
جان ساپکو، بازرس ویژه‌ی امریکا، نگرانی‌اش را در مورد به هدر رفتن پول این
پروژه در میان گذاشت.
زهره یوسف به نقل از بانوی اول کشور گفت: «رولا غنی در دیدارش با جان ساپکو
فرمود که کمک‌های اداره‌ی توسعه‌ی امریکا به شمول برنامه‌ی پروموت، ۷۰ درصد
بودجه‌ی آن در بخش اداری خود کشور مطبوع به مصرف می‌رسد.» زهره یوسف
می‌گوید که بانوی نخست کشور خواستار بازنگری در بودجه‌ی این پروژه شده بود.
نقش جدی در برنامه نداشتیم
وزارت امور زنان نیز می‌گوید هیچ اطلاعی از مصرف بودجه‌ی این برنامه ندارد.
رویا دادرس، سخنگوی وزارت امور زنان گفت که بودجه‌ی این برنامه مطابق به
خواست خود نهاد تمویل‌کننده‌ی پروژه به مصرف رسیده است. او گفت که در زمان
اعلام این پروژه تصور وزارت زنان این بود که مصرف این پول می‌تواند تغییرات
گسترده‌ای را در زندگی زنان افغان بیاورد، اما به گفته‌ی وی، تحلیل این
وزارت اکنون بر آن است که این پروژه از موثریت چندانی برخوردار نبوده است.
به گفته‌ی سخنگوی وزارت امور زنان، این وزارت چندین بار خواهان نظارت
مستقیم از مصرف بودجه و استخدام‌ها در این برنامه شده بودند اما به گفته‌ی
وی، به این خواست‌ها اهمیتی داده نشده و نقش این وزارت تنها «به عنوان
نظارت‌کننده از صنوف درسی و هماهنگ‌کننده به خاطر استخدام محصلان در این
برنامه» باقی ماند.
از سویی هم در اداره‌ی توسعه‌ای امریکا تا کنون نسبت به این گزارش سیگار
واکنشی نشان نداده است. تلاش‌های ما نیز در این زمینه بی‌نیتجه بود، اما
پیش از این، مسئولان این برنامه تأیید کرده بودند که USAID بودجه‌ی خود را
به شکل «آف بجد» (از طریق قراردادیهای اصلی و فرعی که شامل کمپنیهای
داخلی وخارجی میباشد) به مصرف میرساند. مسئولان در این اداره گفته‌اند،
اصول مصرف بودجه پروژه‌ی پروموت نیز به شکل «آف بجد» است و پول این برنامه
زیر نظر مستقیم ایالات متحده‌ی امریکا مصرف می‌شود.
نارضایتی از پروژه
بسیاری از اشتراک‌کنندگان برنامه‌ی پروموت از نتایج این برنامه رضایتی
چندانی ندارند. دو تن از شرکت‌کنندگان این برنامه به شرط افشا نشدن
هویت‌شان گفتند که همه‌ی تلاش‌های‌شان در این برنامه، تنها تصدیق‌نامه توسط
این برنامه است که هیچ موثریتی ندارد. آن‌ها گفتند که ادارات دولتی هیچ
اهمیتی به این سند نمی‌دهند و در قسمت استخدام با آن‌ها همکاری نمی‌کنند.
زهره یوسف، مشاور مطبوعاتی بانوی اول کشور نیز تأیید می‌کند که در این
برنامه برای زنان و دختران افغان، کاریابی چندانی صورت نگرفت. او گفت که
بسیاری از اشتراک‌کنندگان این برنامه پس از فراغت از برنامه‌ها به دفتر
بانوی نخست مراجعه و از نبود فرصت‌های کاری شکایت داشتند.
او گفت که در این پروژه تنها تعدادی از زنان به عنوان کارآموز در نهادهای
دولتی برای چند ماهی معرفی شده‌اند و پس از آن، افراد نام‌برده از ادارات
دور ساخته شده‌اند. استخدام‌های سلیقه‌ای و حاکم بودن روابط بر ضوابط از
دیگر انتقادهایی است که زهره یوسف بر این پروژه وارد می‌سازد.
پروموت چیست؟
در مورد این برنامه، در ویب‌سایت اداره‌ی توسعه‌ی بین‌المللی امریکا چنین
آمده است: «پروموت بزرگ‌ترین برنامه‌ی توانمندسازی زنان از ابتدای تأسیس
USAID است. هدف این برنامه فراهم‌آوری فرصت‌ها برای زنان افغان است تا
بتوانند پست‌های رهبریت را در حوزه‌ی سیاست، جامعه‌ی مدنی و بخش خصوصی به
عهده گیرند. پروموت همچنین در صدد ادامه‌ی برنامه‌های موجود و گذشته برای
دختران و زنان بوده و تکمیل‌کننده آن برنامه‌ها است.»
در ادامه آمده که پروموت برنامه‌ی پنج‌ساله‌ای است و هدف آن تحصیل، ارتقا و
تربیه‌ی نسل جدیدی از زنان افغان است. رهبرانی با هدف بالا بردن همکاری‌های
زنان در انکشاف و توسعه‌ی افغانستان. پروموت گروه‌های حامی حقوق زنان را
تقویت می‌کند، مشارکت زنان در اقتصاد را گسترش می‌دهد، تعداد زنان در مناصب
مهم تصمیم‌گیری در دولت افغانستان را افزایش می‌دهد، و به زنان کمک می‌کند
تا مهارت‌های کسب‌و‌کار و مدیریت را فرا بگیرند.
گفتنی است که پروموت یا برنامه‌ی ارتقای ظرفیت زنان که یک برنامه‌ی
پنج‌ساله است، در سال ۲۰۱۴ از سوی اداره‌ی انکشاف بین‌المللی امریکا با
سرمایه‌ی ۲٨۰ میلیون دالری به راه انداخته شد. بر اساس گزارش سیگار تا کنون
بیش از ۸۹ میلیون دالر آن به مصرف رسیده است. اکنون نگرانی‌ها بر آن است که
در صورت موثر نبودن این برنامه ممکن است که بودجه‌ی باقی‌مانده‌ی این پروژه
از سوی دولت امریکا قطع شود.
|
